Handvaten om als winnaar uit de crisis te komen
De oorlog tussen Oekraïne en Rusland werd eigenlijk een energieoorlog tussen Rusland en Europa. Door de te grote afhankelijkheid van Europa voor de levering van gas kreeg Rusland een perfect wapen in de hand. Door het aanbod te verminderen werden de prijzen de hoogte in gemanipuleerd. De hogere prijzen vuren de inflatie aan. Daardoor worden intresten verhoogd, enz.
Niemand heeft een kristallen bol en niemand weet wat de uitkomst wordt. Wel weten we dat de crisis niet zal blijven. In de gasmarkt worden contracten op 6 maanden onderhandeld. Het volgende half jaar zijn de te dure prijzen dus al een zekerheid. Aan de andere kant weten we dat er overschot aan gas is in de wereld. We hoeven dus niet afhankelijk te zijn van Rusland. Het probleem met gas is echter dat het lastig is om te vervoeren. Dit gaat via pipes of via boten en veel haveninfrastructuur voldoet nu niet om grotere hoeveelheden te ontvangen en dus kan dit bijgevolg niet makkelijk worden verlegd. Uiteraard worden nu wel aanpassingen voorzien maar die nemen tijd. Ook worden andere oplossingen zoals kernenergie teruggehaald, overheden grijpen in op taxatie vlak e.d.
Zonder dit alles echt te onderbouwen lijkt een timing van minimaal 6 maanden en maximum 3 jaar dus een “educated guess”.
De vraag is niet of er crisis is, de vraag is ook niet als de crisis zal overgaan, de vraag is veel meer
Wat doen we ermee?
Een crisis gaat voorbij. Dat weet je. We stellen dat deze gedurende 6 maand à 3 jaar zal aanhouden. Daarna is het voorbij. Zo gaat dat. Maak echter niet de fout om te denken dat dan alles weer naar het oude terugkeert. Nee, een crisis verandert de wereld en de spelregels. Sommige van die veranderingen zullen tijdelijk zijn maar sommige zullen blijven. Tijdens deze periode zullen klanten zich anders gaan gedragen, zullen concurrenten acties ondernemen, zal de overheid andere accenten leggen, zullen banken anders beoordelen, etc. In een veranderde wereld ontstaan nieuwe winnaars en verliezers.
Zij die hebben zitten wachten tot de crisis over is zullen met zekere garantie bij de verliezers horen. Zij die de gelegenheid hebben genomen om snel veranderingen door te voeren en zich aan te passen aan de nieuwe omgeving zullen de winnaars zijn. Zo éénvoudig is het.
Daarom willen we met een aantal aandachtspunten elkaar de hand reiken en helpen snel veranderingen door te voeren. Zie het als handvaten die gebruikt kunnen worden om een aanpak in de stijgers te zetten.
Handvaten om als winnaar uit de crisis te komen:
- Begrijp de impact van de crisis op het bedrijf en de omgeving.
Steek er moeite in om dit in te schatten. De eerste stap in het opmaken van een plan van aanpak is inschatten welke impact te verwachten is op het bedrijf en haar stakeholders.
Een tip is om een aantal scenario’s over impact en tijd uit te werken en zo de gevolgen in kaart te brengen. Doe dit niet alleen voor het bedrijf maar voor alle belangrijke stakeholders. Schat dus ook in wat de impact betekent voor klanten, leveranciers, banken, medewerkers, overheid, etc.
Steek je kop niet in het zand. Ook de andere betrokkenen bij het bedrijf en niet in het minst de medewerkers willen weten waar ze aan toe zijn. Mensen kunnen veel verwerken en kunnen ook zeer goed begrijpen dat er aangepast moet worden. Waar mensen niet tegen kunnen is onzekerheid. Door goed in kaart te brengen en te communiceren wat er gaande is wordt een duidelijkheid gecreëerd waar iedere betrokkene nood aan heeft om de verdere stappen te kunnen plaatsen.
- Stel een leider aan.
Kies een leider die de veranderingen zal doorvoeren en steun hem. In woelige wateren staat een sterke kapitein op het schip. “He is the man or woman with the plan”. Hij of zij is duidelijk zichtbaar voor de betrokkenen en communiceert voortdurend. Het is van uiterst belang dat aandeelhouders zich 100% achter deze figuur scharen. De groep van mensen die mee moet in de verandering zal heel nauwlettend kijken hoe iedereen reageert. Als één van de mensen boven de kapitein de kleinste twijfel toont zal dit opgemerkt worden en tot inefficiëntie leiden.
- Bouw de veranderingen op de waarden van het bedrijf.
Elke bedrijf kwam in zijn huidige positie doordat een bepaald DNA heersend is. De waarden van het bedrijf zijn gekend of moeten worden duidelijk gemaakt. Verandering zal op deze waarden moeten worden gebouwd. Alleen op deze manier zullen deze ook aanvaard en uitgevoerd worden. Nu met initiatieven komen die waarden willen veranderen of beïnvloeden zullen heel veel tijd nemen.
- Focus op je strategie en je bestaande toegevoegde waarde en concurrentieel voordeel.
Bouw op die sterkten. Het heeft nu geen zin om veel over zwakten te palaveren. Winnen zal nu gebeuren door snel te werken. Flexibiliteit, dynamiek en enthousiasme zullen snelheid helpen maken. Om hier succes mee te hebben kan er gebouwd worden met de sterke punten van het bedrijf. Maak opnieuw duidelijk wat de toegevoegde waarde is van het bedrijf naar haar stakeholders en ga daar verder creatief mee aan de slag. Bevestig het concurrentieel voordeel en bouw dit verder uit.
Het is het moment om na te denken welke activiteiten niet bijdragen aan deze sterke punten. Dragen ze niet bij dan is het moment om er afscheid van te nemen. Er is nu geen enkele plaats voor ballast of overgewicht.
Uiteraard zullen ook veel nieuwe initiatieven in de stijgers worden gezet. Winnen zal echter in de meeste gevallen gebeuren door te groeien. Dit betekent echter niet dat elementen die niet bijdragen “op voorraad” moeten worden gehouden. Eerst alles net zetten en dan terug zoeken wie je nodig hebt voor nieuwe initiatieven is de boodschap.
- Zet de doelen om in feiten en toon de gemeten evolutie aan alle stakeholders.
Mensen willen meewerken, ze willen zelfs sprinten maar ze willen evolutie zien en een einde aan de tunnel. Onduidelijkheid is vertragen. Als iets niet duidelijk is gaan mensen zelf op zoek naar antwoorden. Het is evident dat dan andere antwoorden uit de bus komen dan we nodig hebben. Zet dus duidelijk doelstellingen. Communiceer zeer regelmatig over de evolutie. Men moet kunnen zien dat de verandering helpt en begrijpen wanneer de actie is geslaagd.
- Implementeer snel.
Snel is nu meer de focus dan 100% exact. Het is nu tijd om snel te beslissen en te implementeren. De grote studies en het nog een keer herkauwen zijn niet de juiste houdingen. Perfectionisten moeten even wat gas terugnemen. Het is eigenaardig maar je bent beter 90% mee met de trend dan dat je hem te laat 100% doorhebt.
- Speel in op de trends, elke crisis biedt kansen.
Ga niet zwartkijken. Elke verandering biedt ook kansen. Ga dan ook zoals een team kijken. Eens de moeilijke beslissingen genomen zijn komen de nieuwe mogelijkheden en kansen. Neem hiervoor even de tijd. Kijk en denk goed na als team welke trends blijvend zullen zijn en handel.
- Buy if you can!
Groeien kan snel door overnames. Kijk nu meer dan ooit naar de markt en welke kansen zich aanbieden. Wees echter hier heel kritisch en doe alleen de overnames die echte en makkelijke synergiën maken. De overnamekandidaat moet als het ware een hapklare brok zijn en makkelijk je capaciteit helpen vullen, meteen je markt vergroten of noem maar op. Wees waakzaam voor de complexe overnames waarmee vertraging wordt gecreëerd.
Groeten,
Olivier Lanckriet