Als bedrijf willen we iets realiseren. De eerste zorg van de meeste ondernemers is continuïteit en winstgevendheid. We willen een bedrijf bouwen die een lang leven voor zich heeft en die de familie waarde oplevert. Belangrijk om hierbij te begrijpen van wat continuïteit en winstgevendheid gevolgen van zijn.
En dan valt de hemel op ons hoofd.
Een scenario die, als ze tot voor kort zou zijn voorgelegd in een brainstorm of Raad van Bestuur, samen met zijn onheilsvoorspeller prompt van tafel zou worden geveegd.
Strategie wordt nu belangrijker dan ooit ! In een hevige koers, vol van onverwachte omstandigheden, zit de ploegleider volop in de koers, hij heeft een duidelijke inschatting gemaakt van de externe omstandigheden, hij weet waar hij heen wil en heeft daartoe een duidelijk plan. Zijn hele ploeg heeft vertrouwen in het plan en beseft het belang om de beslissingen van de leider te volgen.
Het doel van strategie is immers om een set van criteria vast te leggen waarmee beslissingen kunnen worden genomen. Ze wil een lijn krijgen in alle grote en kleine beslissingen omdat iedereen weet dat de ontwikkelde kracht van een organisatie het grootst is als iedereen in dezelfde richting trekt. In een crisis bestaat er dus een reëel gevaar dat men deze lijn uit het oog verliest en dat men, in een moment waarop we het het meest nodig hebben, kracht verliest.
Strategie
Een bedrijf met een toekomstgerichte strategie staat stevig in de maatschappij. Het geeft antwoorden op de behoeften die voorkomen in de maatschappij (bv. mobiliteit ). De strategie houdt daarbij rekening met een bepaalde visie op hoe de maatschappij zal evolueren (zijn macro-economische omgeving). Het bedrijf functioneert daarbij binnen een bepaalde markt en levert een toegevoegde waarde aan de behoeften van zijn klanten. Dat is zijn bestaansreden, de reden waarom hij mag meedoen aan de koers. Meestal is het bedrijf niet alleen om ernaar te streven om deze klanten te bedienen. Er is binnen de markt ( zijn micro-economische omgeving ) concurrentie. Je mag meedoen aan de koers maar zit nu in het peloton. Wil je de koers winnen, dan moet er een verschil worden gemaakt. Je moet een voorsprong uitbouwen op het peloton. Dit doe je door het uitbouwen van een concurrentieel voordeel. Je voordeel mag niet makkelijk te kopiëren zijn, het moet vol te houden zijn (sustainable).
Dit is geen pleidooi om niks te veranderen en niet in te grijpen. Het is wel een pleidooi om de crisis te “gebruiken” als versneller.
Olivier Lanckriet
In een crisis zal de omgeving veranderen. Het spel zal worden gespeeld met andere spelregels. Als bedrijf dienen we ons daar heel goed bewust van te zijn. We moeten ons de vraag stellen wat binnen onze macro- en micro-omgeving zal veranderen en nagaan waar de strategie revisie nodig heeft. De Quickscan hieronder kan je helpen om over na te denken.
In de meeste gevallen zal men echter vaststellen dat er geen nieuwe grote tendenzen de kop op steken. De behoeftes van het cliënteel zullen niet plots volledig wijzigen. We zijn er wel van overtuigd dat vele evoluties, die reeds aan de gang waren, zullen versnellen. Neem bv mobiliteit. Het is niet door de crisis dat consumenten en bedrijven andere oplossingen zoeken voor mobiliteit. Het einde van de tijd dat iedereen zijn eigen wagen wil om alleen mee in de file te staan lijkt al een tijdje in zicht. Mensen hebben nu ervaren dat het anders kan. Thuiswerk heeft meer dan zijn dienst bewezen. De tendens naar andere mobiliteit zal versnellen. Een ander voorbeeld is de aandacht die een bedrijf dient te besteden aan zijn “purpose”. Het hangt reeds langer in de lucht dat klanten niet zomaar enthousiast worden omdat je een merk door de media ramt. Meer en meer willen consumenten de meerwaarde van het bedrijf begrijpen. Ze willen verstaan wat de rol is binnen de maatschappij. Een crisis als Co-vid heeft mensen helpen denken. Ook dit is een tendens die versnelt. Ga even na welke tendensen de strategie van jouw bedrijf voort zullen stuwen.
Tijden van crisis hebben met andere woorden nood aan meer strategie. Het is de hoogste tijd om de zeilen bij te zetten.
En wat als de crisis onze middelen heeft aangetast. “Cash is King”, wordt gezegd. In een dergelijke periode is dat uiteraard meer dan ooit waar. Om een strategie te realiseren zijn middelen nodig. Wanneer de middelen er niet (meer) voldoende zijn, stelt zich uiteraard een vraagstuk. Dit kan echter geen argument zijn om te vertragen. Als we opnieuw de vergelijking zouden maken met het peloton in de koers begrijpen we snel wat er aan de hand is. De andere renners zullen niet temporiseren omdat jouw “resources” uitgeput raken. Wel in tegendeel.
De juiste piste is dus om de nodige middelen te verzamelen. Dit doe je in de volledige omgeving. Wij pleiten om niet alleen op zoek te gaan bij de banken. Laat je niet verleiden de schuld bij de banken te leggen als financiering moeilijk gaat. Met een overtuigend project zijn ook vele andere bronnen van financiering mogelijk. Denk hierbij ook out of the box. Zo kan bijvoorbeeld samenwerking een uitweg zijn. Misschien kunnen twee concurrenten samen de puzzel wel leggen. Als het juiste plan en de juiste middelen samenkomen is de basis gelegd voor toekomstige waarde.
Crisis betekent dus met zekerheid : MEER STRATEGIE !
Als we naar de huidige Co-vid 19 crisis kijken zijn er dan fundamentele veranderingen waar we rekening mee dienen te houden ?
Beantwoord even de vragen van onderstaande Quickscan:
- Welke zijn de grote tendensen zullen die in de toekomst veranderen, vertragen of versnellen?
- Mobiliteit
- Digitalisering
- Duurzaamheid
- Landsgrenzen
- …
- Welke zijn de veranderingen die we mogen verwachten in onze markt ?
- Evolutie in de grootte van de markt.
- Welke evolutie verwachten we bij onze klanten, vergroot mijn toegevoegde waarde door de veranderingen of verkleint hij ?
- Krijgen mijn leveranciers meer macht over mij of juist minder ? Krijgt mijn rol meer betekenis of minder ?
- Hoe zal het mijn concurrenten vergaan ? Krijg ik er meer ? Komen er nieuwe?
- Zal mijn product of dienst meer relevant of net minder zijn.
3. Welke huidige sterkten van mijn bedrijf spelen in op deze omgeving ?
4. Welke huidige zwaktes van mijn bedrijf zijn een gevaar ?
5. Welke zijn de kansen die deze situatie ons biedt.
6. Welke zijn de gevaren waar we rekening mee dienen te houden ?